Nadzwyczajne okoliczności czy nadzwyczajny konflikt interesów?

We wtorek 23 maja 2023 roku w Centrum Konferencyjno – Szkoleniowym Boss znajdującym się w Warszawie przy ul. Żwanowieckiej 20, w samo południe (godzina 12:00) rozpocznie się Nadzwyczajny Walny Zjazd Delegatów Polskiego Związku Jeździeckiego.

Z pewnością wiele osób ze środowiska w dalszym ciągu nie bardzo wie dlaczego dojść musiało do tego „nadzwyczajnego” wydarzenia. Nadzwyczajnego, ponieważ czterech członków Zarządu PZJ nie chce już dalej pracować ze swoim szefem, czyli prezesem.

A przecież tak niedawno, bo 21 września 2021 roku (był to również wtorek), w Ośrodku Wypoczynkowym Sadyba w Boszkowie wybrano nowe władze PZJ.

Warto przy tym przypomnieć, że delegaci najpierw wybrali prezesa Zarządu PZJ, oddając 75 głosów na jedynego kandydata – pana Oskara Szrajera.
I teraz dosyć ważny szczegół tamtego wtorku: po tym wyborze, spośród 9 osób, które zadeklarowały chęć pracy w Zarządzie PZJ kierowanym przez wybranego właśnie prezesa, wybrano czwórkę pozostałych członków Zarządu.
I tak delegaci wybrali mocą 81 głosów Huberta Kierznowskiego, 75 głosów Kaję Koczurowską – Wawrzkiewicz, 66 głosów Patrycję Kaczorowską oraz 52 głosów Marcina Kamińskiego.

Nadzwyczajny Zjazd Delegatów PZJ jaki ma się obyć we wtorek 23 maja pokazuje jednak, że członkowie Zarządu zapomnieli chyba, że z własnej i przez nikogo nie przymuszonej woli zdecydowali się na współpracę z demokratycznie wybranym prezesem i postanowili go usunąć rękoma, a raczej głosami delegatów.

Dlaczego nie zdecydowali się na bardziej honorowe oraz chyba bardziej logiczne rozwiązanie i złożenie swoich rezygnacji, co również oznaczałoby konieczność zwołania Nadzwyczajnego Zjazdu Delegatów?
Może dlatego, że „naczelny strateg” tej ekipy podczas swojej tury objazdowej przed nadchodzącym zjazdem, walcząc o „szable” w zjazdowej batalii o wyrzucenie prezesa, propagował zasadę, że „w sytuacji konfliktu pomiędzy prezesem i członkami Zarządu lepiej wymienić jednego prezesa niż 4 członków Zarządu”.

Trzeba przyznać, że to dosyć egzotyczna i karkołomna retoryka.
Bo tak naprawdę trzeba by chyba ocenić kto w czasie od zjazdu w Boszkowie do zjazdu w w Centrum Konferencyjno – Szkoleniowym Boss w Warszawie nie działał w zgodzie ze złożonymi na starcie swojej kadencji obietnicami.

Albo może, kto w Zarządzie PZJ zasiadać nie powinien?

Spytacie zapewne: jak to, po takim czasie są jakieś wątpliwości co do prawidłowości wyboru członków Zarządu?

Niestety, wydaje się, że nie do końca w tej kwestii wszystko jest jasne z powodu ustawowego i statutowego konfliktu interesów. Sprawa ta niestety jest bardziej skomplikowana niż prosta, lecz warta tym bardziej wyjaśnienia. Pytania ze strony środowiska jeździeckiego dotyczące konfliktu interesu członków Zarządu PZJ, polegającego na łączeniu szeroko pojętej pracy zawodowej z pełnieniem swoich funkcji pojawiły się zaraz po wyborach. Niestety do dzisiaj pozostały bez rzeczowej i konkretnej odpowiedzi.

Czy rzeczywiście sytuacja prawna członków zarządu PZJ jest w obszarze norm prawnych Ustawy o Sporcie jasna i wszystko jest w porządku?

Przecież wspomniana ustawa zakazuje w polskich związkach sportowych łączenia funkcji członka zarządu z pracą zawodową lub też funkcjonowaniem jako wspólnik spółki prawa handlowego, która to praca lub działalność spółki jest tożsama z zakresem działalności statutowej takiego związku.

Prześledźmy zatem przepisy Ustawy o sporcie, by zorientować jak ta sytuacja wygląda w PZJ.
Istotną sprawą w ocenie sytuacji jest literalne odniesienie się do przepisów ustawy dotyczących zakazów jakie narzuca ona dla członków Zarządu PZJ.

W sytuacji, jaka ma miejsce w PZJ właściwymi przepisami są;

Art. 9, ust. 3
Członek zarządu polskiego związku sportowego nie może:

2) być osobą prowadzącą działalność gospodarczą związaną z realizacją przez ten związek jego zadań statutowych;

2a) posiadać w spółkach prawa handlowego prowadzących działalność gospodarczą związaną z realizacją przez ten związek jego zadań statutowych akcji lub udziałów;

6) być członkiem organu, prokurentem lub pełnomocnikiem podmiotu świadczącego na rzecz polskiego związku sportowego usługi, dostawy lub roboty budowlane, w tym usługi sponsoringu finansowego lub rzeczowego

– jeżeli działalność gospodarcza prowadzona przez te podmioty polega na świadczeniu na rzecz polskiego związku sportowego usług, dostaw lub robót budowlanych, w tym usług sponsoringu finansowego lub rzeczowego

Wymienione w art. 9 ust 3 zakazy nie można interpretować rozszerzająco czyli wg wykładni rozszerzającej, jak też wg celu jaki ma przepis wywołać.
Zmiana przepisów Ustawy o sporcie obowiązująca od 12 września 2017 roku w zakresie przepisu art. 9 miała na celu dalsze ograniczenia negatywnych zjawisk oraz zwiększenie przejrzystości działania polskich związków sportowych jak też ograniczenie korupcji i nepotyzmu.
A zatem po nowelizacji członek zarządu klubu sportowego wpisanego do rejestru stowarzyszeń oraz rejestru przedsiębiorców nie może być członkiem zarządu PZJ. Przed nowelizacją ustawy taka sytuacja nie stanowiła naruszenia jej przepisów.

Idźmy jednak dalej. Przepisy Ustawy o sporcie regulują bowiem również i taką sytuację, kiedy osoba, która została wybrana do zarządu związku sportowego spełnia wyżej wymienione przesłanki.

Art. 9, ust. 4

Jeżeli osoba obejmująca funkcję członka zarządu polskiego związku sportowego w dniu wyboru:

1) prowadzi działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 3 pkt 2,

2) posiada akcje lub udziały, o których mowa w ust. 3 pkt 2a,

3) jest wspólnikiem spółki osobowej prawa handlowego, o której mowa w ust. 3 pkt 2b,

4) wykonuje pracę na rzecz ministerstwa zapewniającego obsługę ministra właściwego do spraw kultury fizycznej,

5) pełni funkcję trenera kadry narodowej lub funkcję w sztabie szkoleniowym kadry narodowej w tym samym sporcie,

6) jest członkiem organu, prokurentem lub pełnomocnikiem podmiotu świadczącego na rzecz polskiego związku sportowego usługi, dostawy lub roboty budowlane, w tym usługi sponsoringu finansowego lub rzeczowego

• jest obowiązana w terminie 30 dni od dnia objęcia funkcji zaprzestać prowadzenia działalności gospodarczej, zbyć akcje lub udziały, wystąpić ze spółki, rozwiązać umowę lub zrezygnować z pełnionych funkcji.

Powyższy zapis ustawy obliguje więc taką osobę, w przypadku wyboru do Zarządu PZJ, do rezygnacji z prowadzenia działalności gospodarczej lub zasiadania w zarządzie klubu będącego członkiem PZJ lub też rezygnacji z członkostwa w Zarządzie PZJ.

Praktycznie wykonanie tego przepisu powinno nastąpić w dniu wyborów podczas walnego zjazdu wyborczego jako oświadczenia woli nowo wybranych członków zarządu.
Limitem czasowym na faktyczne wykonanie tej woli (niezależnie czy ono nastąpiło, czy też przez „nieuwagę” nie nastąpiło) jest okres 30 dni od dokonanego wyboru.

Ustawa nadaje także rygor dla sytuacji, kiedy członek zarządu polskiego związku sportowego mimo że był zobowiązany do zaprzestania działalności dalej ją wykonuje.

Art. 9, ust. 5:

„W przypadku niewypełnienia obowiązków, walne zgromadzenie członków albo delegatów polskiego związku sportowego odwołuje członka zarządu polskiego związku sportowego niezwłocznie, nie później jednak niż przed upływem 3 miesięcy od bezskutecznego upływu terminu”.

Powstaje zatem pytanie, jaki organ odpowiedzialny jest za monitorowanie zachowań i terminów jakie wynikają z Ustawy o sporcie?
Nie ulega wątpliwości, że w pierwszej kolejności kompetencje do nadzoru i kontroli związku posiada jego komisja rewizyjna.
Kolejnym poziomem jest na podstawie zapisu art. 16 Ustawy o sporcie jest właściwy minister – w naszym przypadku Minister Sportu i Turystyki.
Jego ustawowy zakres uprawnień kontrolnych jest szeroki i obejmuje również postępowanie kontrolne dotyczące wykonania przez zarząd związku sportowego art. 9 Ustawy o sporcie. Przy czym kontroli tej podlega cały czas trwania kadencji, bo przecież naruszenie ustawy może mieć miejsce także w jej trakcie.

Warto by też dowiedzieć się z jakich to powodów w 2017 roku nastąpiło zaostrzenie zapisów dotyczących konfliktu interesów. Otóż po obserwacji zjawisk do jakich dochodziło w polskich związkach sportowych w ministerstwie przyjrzano się nieco dokładniej sytuacji i opracowano nowelę z takim uzasadnieniem:

„Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej związanej z realizacją przez ten związek jego zadań statutowych (…) podyktowany jest troską o to, aby władza w polskim związku sportowym nie była narażona na konflikt interesów i nie podlegała jakimkolwiek naciskom czy też wpływom zewnętrznym”.

Wykluczenie zjawisk korupcji w sporcie wymagało w opinii ministerstwa dalszego ograniczenia powiązań kapitałowych, organizacyjnych i personalnych z członkami organów władz związkowych, w tym również w sytuacji relacji z podmiotami prowadzonymi przez osoby im bliskie.

Nie będę jednak analizował powiązań personalnych członków Zarządu PZJ w sytuacjach, o których mówi art. 9 ust 5b i 5c Ustawy o sporcie:

W przypadku sprzeczności interesów polskiego związku sportowego z interesami członka zarządu, interesami jego osoby najbliższej, w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, lub interesami osób, z którymi jest powiązany osobiście, członek zarządu wstrzymuje się od głosu w rozstrzyganiu takich spraw. (5c- dotyczy członków komisji rewizyjnej).

To praca, którą powinni wykonać członkowie KR PZJ.

Przejdę zatem do wątpliwości związanych z członkami Zarządu PZJ.
W zakresie prowadzenia działalności gospodarczej o której mówią przepisy Ustawy o sporcie definicje legalnej działalności gospodarczej zawiera aktualnie ustawa z dnia 6 marca 2018 – Prawo przedsiębiorców (wcześniej ustawa o swobodzie gospodarczej).
Zgodnie z jej zapisami informacje o osobach fizycznych prowadzących działalność gospodarczą dostępne są w CEDIG a osób prawnych w KRS. Obydwa rejestry są ogólnodostępne na stornach internetowych www.gov.pl

Kluby sportowe działają na podstawie Ustawy o sporcie i Ustawy Prawo o stowarzyszeniach, gdzie w art. 8 ust 1 wykazany jest obowiązek wpisu stowarzyszenia do rejestru stowarzyszeń KRS. Informacje w nim zawarte są informacjami publicznymi.

Po tym pewnie nieco nudnawym wstępie przejdę do próby wyjaśnienia co tak naprawdę kryje się za określeniem: „prowadzić działalność gospodarczą związaną z realizacją przez związek jego działań statutowych”

Właściwe informacje zawarte są wPolskiej klasyfikacji działalności gospodarczej (PKD) której pod symbolem 98.1 objęta jest Działalność związana ze sportem.

Grupa ta obejmuje: (wskazuję tylko właściwe dla jeździectwa)

• prowadzenie obiektów sportowych,
• działalność drużyn i klubów sportowych oraz niezależnych sportowców biorących udział głównie w imprezach sportowych na żywo przed publicznością,
• działalność trenerów sportowych świadczących specjalistyczne usługi dla uczestników imprez i zawodów sportowych,
• działalność związaną z prowadzeniem hal sportowych i stadionów,
• pozostałą działalność w zakresie organizowania, promowania i zarządzana imprezami sportowymi, gdzie indziej niesklasyfikowaną.

Interesujące podgrupy dla jeździectwa to :

93, 11, Z, działalność obiektów sportowych

93, 12, Z, działalność klubów sportowych

93, 19, Z, pozostała działalność związana ze sportem….

Podklasa ta obejmuje:

• działalność producentów i sponsorów wydarzeń sportowych, w obiektach lub poza nimi,
• działalność indywidualnych sportowców, sędziów, chronometrażystów itd.,
• działalność związaną z promocją imprez sportowych,

Bogatsi o tą wiedzę przekonajmy się zatem jak wygląda rozdzielenie członkostwa w aktualnym Zarządzie PZJ z prowadzonymi przez te osoby działalnościami gospodarczymi w formach prawnych dozwolonych w i wskazanych w ustawie o sporcie ( wg stanu aktualnego).

Oskar Szrajer– prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą „Firma Handlowo Usługowa Koń i Jeździec” w Kielcach. Rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej, oznaczony kodem PKD, m.in.: 85.51.Z Pozaszkolne formy edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych.

Kaja Koczurowska Wawrzkiewicz –

Jest od 22.4.2016 r. członkiem zarządu spółki prawa handlowego – prezesem Hipodrom Sopot sp. z.o.o. (KRS 147483), właściciel spółki: Gmina Miasto Sopot.

Rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej, oznaczony kodem PKD, m.in.: 93.19.Z, Pozostała działalność związana ze sportem

Hubert Kierznowski – prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą „Gospodarstwo Rolne Hubert Kierznowski”. Rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej, oznaczony kodem PKD – nie obejmuje działalności związanej ze sportem

Jest ponadto prezesem zarządu i posiadaczem udziałów w spółce prawa handlowego :

„ANKA” sp. z o.o. (KRS 444698), zarząd jednoosobowy – Hubert Kierznowski.

Rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej oznaczony kodem PKD, m.in: 93.19.Z, Pozostała działalność związana ze sportem

Patrycja Kaczorowska –

Jest od 16.11.2016 r. członkiem zarządu w spółce prawa handlowego pod nazwą E –sukces sp. z o. o. (KRS: 646552) oraz posiada w niej udziały.

Rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej, oznaczony kodem PKD, m.in.: 93. 11.Z, Działalność obiektów sportowych; 93.12. Z, Działalność klubów sportowych

Jest ponadto prezesem Stowarzyszenia „Goldenhorse” (KRS 452196) – stowarzyszenie wpisane również do rejestru przedsiębiorców, a jego zakres działania to:

1 prowadzenie klubu jeździeckiego,

2. popularyzacja, upowszechnianie, organizacja i rozwój rekreacji ruchowej, sportu oraz innych form aktywnego trybu życia, ze szczególnym uwzględnieniem rekreacji konnej i sportu jeździectwa, podnoszenie poziomu wyszkolenia członków w tym zakresie oraz ich sprawności w zakresie kultury fizycznej i uwzględnieniem działań edukacyjnych, organizacja i udział w imprezach sportowych, propagowanie wartości kawaleryjskich

Marcin Kamiński

Jest od 7.08.2018 r. członkiem zarządu – prezesem EQUIKAM sp. z o.o. (KRS 742233),

Rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej, oznaczony kodem PKD, m.in.: 93.11.Z, Działalność obiektów sportowych; 93.12. Z, Działalność klubów sportowych 93.19.Z, Pozostała działalność związana ze sportem

Posiada w niej również udziały.

Jest ponadto prezesem fundacji Milanowska Fundacja na Rzecz Edukacji i Sportu (KRS: 0000524670). Stowarzyszenie wpisane również do rejestru przedsiębiorców

Rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej, oznaczony kodem PKD, m.in.: 93.19.Z, Pozostała działalność związana ze sportem, 93.11.Z, Działalność obiektów sportowych;

Pora chyba na krótkie podsumowanie. Czy w świetle przedstawionych informacji członkowie obecnego Zarządu PZJ nie popadają w konflikt z wymogami Ustawy o sporcie?

Wydaje się, że jedynie w przepadku prezesa Oskara Szrajera numer PKD jego zarejestrowanej działalności gospodarczej pozwala mieć nadzieję, że działa on legalnie.

We wszystkich pozostałych przypadkach już „różowo” nie jest. Numery PKD podmiotów pozostałych członków Zarządu PZJ wymienione są na liście działalności gospodarczych związanych z realizacją zadań statutowych PZJ.

Niestety Komisja Rewizyjna nie miała chyba czasu by od października 2021 roku zagłębić się w meandry Ustawy o sporcie i kwestii ograniczeń jakie z niej dla członków zarządu Związku wynikają.

Być może zbyt dużo czasu i energii poświęcili na „zbieranie haków” i późniejsze ich uzasadnianie na prezesa Oskara Szrajera. Nie wiem tego.

Wiem natomiast, że próżno by szukać uchwały KR PZJ w sprawie potencjalnej niezgodności lub zgodności zasiadania w Zarządzie PZJ jego wszystkich członków w ujęciu wymogów art. 9 Ustawy o sporcie.

Tak więc nie zazdroszczę Wam drodzy delegaci na wtorkowy Nadzwyczajny Zjazd Delegatów PZJ.

Od Waszej bowiem decyzji zależeć będzie dalszy rozwój wypadków w tej kwestii.
Już teraz nie możecie powiedzieć, że nie wiedzieliście o wątpliwościach. Podałem je Wam dzisiaj „na tacy”.

I powiem od razu: nie zrobiłem tego sam z siebie, bo nudzę się i dla zabicia czasu zacząłem szperać w Ustawie o sporcie. Zrobiłem to, bo chcę sensownie i obiektywnie odpowiedzieć tym wszystkim osobom, które zadawały mi od dłuższego czasu pytania o to, czy członkowie obecnego Zarządu PZJ nie popadają w konflikt z wymogami Ustawy o sporcie.

Teraz drodzy delegaci to przed Wami leży trud przeanalizowania podanych faktów i podjęcie właściwej decyzji.